İdrar Kaçırma Ameliyatı

İdrar Kaçırma Sizi Sosyal Yaşamdan Soyutlamasın!

Özellikle kadınlarda; ileri yaş, çok sayıda doğum yapma ve aşırı kilo gibi nedenlerle meydana gelen idrar kaçırma, bir hastalık olduğu gibi, önemli bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bu sorun kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülmekte ve yaş ilerlemesine bağlı olarak da artış göstermektedir.

Yaşam Kalitesini Olumsuz Etkiliyor

Ağır kaldırmak, hapşırmak ve merdiven çıkmak gibi durumlarda görülen idrar kaçırma, yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Bazı hastaların günlük aktivitelerini gerçekleştirdiği sırada idrar kaçırma sorunuyla karşılaşmaz ancak sık sık idrara çıkma ve tuvalete yetişememe gibi sorunlar baş gösterebilir.  Bu problem günde 10- 15 kez idrara çıkan daha da önemlisi idrar da kaçırma nedeniyle kadınlarımızı sosyal hayattan uzaklaştırmaktadır.

Zor ve travmalı doğumlar, idrar kaçırma riskini arttırırken, sezaryen ve normal doğumların bu problem üzerinde önemli bir etkisi bulunmamaktadır. Fakat çok sayıda doğum yapmak, müdahaleli doğum, doğumun normalden uzun sürmesi idrar kaçırmaya davetiye çıkarabilir.

Aşırı Kilolar Risk Faktörü!

İdrar kaçırmaya yol açan faktörlerin başında aşırı kilolar gelmektedir. Çünkü aşırı kilolarla karın içindeki basıncın artması, idrar yollarını riske atmaktadır. Bu konuda kasları güçlendirmek için düzenli pelvik taban egzersizleri yapmak fayda sağlayabilir. Kasların güçlenmesinin ise idrar tutan organda olumlu etkileri bulunmaktadır.

Bu problemin kadınlarda daha çok görüldüğünü söylemiştik ancak bu demek değildir ki; erkeklerde idrar kaçırma problemi görülmez. Erkeklerde stres tipi idrar kaçırmaya çoğunlukla prostat ameliyatlarından veya leğen kemiği kırıklarından sonra rastlanır.

Özellikle de ileri yaş grubunda görülen idrar kaçırma problemi tedavi edilmeli, hastanın kaybettiği yaşam kalitesi yeniden kazanılmalıdır. İdrar kaçırma sorunu için özellikle mesane boynundaki bağların zayıflığına bağlı olan tipinde cerrahi tedaviler yapılmaktadır. Bu uygulamalardan bir tanesi de ‘askı ameliyatları’dır. Ameliyatın süresi 10-15 dakikayı geçmemektedir. Hasta aynı gün taburcu edilebilir. Askı ameliyatları her hastaya uygulanmaz, bu ameliyat için uygun hasta ve deneyimli hekim tedavinin başarısını belirler.

Basit ve Orta İdrar Kaçırma Ameliyatı;

Ameliyata karar verilmeden önce detaylı bir sorgulama yapmak önemlidir. Kompleks vakalarda gerekli incelemeler yapılır ve görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Bu şekilde ameliyatın nasıl yapılacağına karar verilir. Daha öncesinde idrar kaçırma nedeniyle ameliyat olmayan hastalarda görülen idrar kaçırmaların ana nedeni idrar kanallarındaki bağların zedelenmesi ya da kopmasıdır. İdrar kaçırma operasyonlarında, zedelenmiş bu bağların yerine sentetik yapay bağlar yerleştirilir. Yerleştirilen yapay bağlar sayesinde idrar kanalındaki olağanüstü hareketlilik engellenir ve hasta idrarını tutabilir hale gelir. Vajinaya 1-1,5 cm boyutlarında yapılan kesi ile işlem tamamlanır. Vajinada estetiğine zarar gelmez. Ameliyat izi belli olmaz. Hasta aynı gün içerisinde hastaneden taburcu edilir. İdrar kaçırmaya ek olarak mesane sarkması durumuna da rastlanılabilir. Mesanede ileri derecede sarkma görülmüyor ise hastaya gereksiz yere cerrahi operasyon yapılmamalıdır. Vajinaya yapılacak gereksiz cerrahi girişim, kadının cinsel işlevlerine zarar verebilir.

Ameliyat esnasında hasta, doğum pozisyonuna getirilir. Hastanın mesanesi kameralı özel aletler sayesinde izlenir. İdrar kanalına sonda sokulur ve mesaneye giriş yapılır. İdrar çıkış deliğinin 2 cm üzerinden bir kesi yapılır. Bu kesi orta hattadır ve 1,5 cm boyutlarındadır. İdrar kanalının altına sentetik bağ eklenir. Bu bağ sayesinde hasta idrarını tutabilir hale gelir. (Vajinal orta uretra gevşek sling ameliyatı)

Bu ameliyatlar 2 ameliyat tekniği ile yapılabilir. Birinci yöntem; yapay bağın pubis kemiğinin arka tarafından geçirilmesidir (retro pubik gevşek sling operasyonu TVT ). Bu tekniğin uygulanması daha zorludur. Dolorme’nin geliştirdiği ikinci yöntemde; yapay bağın obturator kanal içinden geçirilmesidir (Trans obturator gevşek sling ameliyatı TOT). Bu yöntem daha pratiktir ve uygulanması kolaydır. İki yöntem de orta dönemde aynı oranda başarı gösterir. Fakat yapılan çalışmalar, daha fazla teknik incelik istemesine karşın ilk yöntemin (TVT) uzun dönemde daha başarılı olduğu göstermektedir. Bu sebepten dolayı biz her zaman TVT operasyonunu tercih etmekteyiz.

Kompleks İdrar Kaçırma Ameliyatı;

Önceden başarısız ameliyat geçirmiş hastalara kompleks hastalar diyoruz. Aynı zamanda daha önceden başarısız operasyon geçirmemiş ama obezite koah diyabet gibi yandaş hastalıkları bulunan hastalarda kompleks hasta sınıfına girer. Kompleks vakalarda biz; sadece istemli idrar tutucu mekanizmanın değil, diğer istemsiz idrar tutucu mekanizmanın da zedelenmiş olabileceği ihtimalini göz önüne alarak TVT ameliyat tekniğini kullanıyoruz.

Daha zorlu ve kompleks vakalarda, gerekli olursa işeme kanalını etraflıca saran spiral sling ameliyat tekniğini kullanmaktayız. Bu konu ile alakalı yaptığımız çalışma uluslararası Urojinekoloji Dergisi’nde yayınlanmıştır. İdrar kaçırma nedeniyle ameliyata ihtiyaç duyulan tüm vakalarda gevşek TVT adı verilen, sentetik bağın pubis kemiğinin arka tarafından uygulanan tekniği tavsiye ediyoruz. Yapılan araştırmalar, bu teknik düzgün bir şekilde yapıldığında uzun dönem başarı oranının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Birçok uluslararası deneyimli tıp merkezlerinde de TOT yerine retropubik gevşek askı operasyonu (TVT) kullanılmaktadır.

Öncesinde girdiği vajinal operasyonları başarı ile sonuçlanamamış hastaların idrar kanallarının esnekliği, ameliyatların sonucunda oluşan nebde dokuları sebebiyle yok olur (Fikse uretra). İdrarlarını kaçıran bu hastaların ameliyatı daha zordur. İlk olarak idrar kanalı, çevresindeki yapışıklıklardan kurtarılır ve serbestleştirilir. Bu sayede idrar kanalı tekrar esnek hale gelir. İdrar kaçırma görülüyor ise yapay bağlar yerine hastanın vücudundan aldığımız yamalar kullanılır. Bu yamalar ile hasta idrar kontrolünü tekrar sağlar.

Bazı vücutlar sling dediğimiz yapay bağı kabul etmeyebilir. Bu hastalarda rektüs fasyasından veya bacak kaslarının fasyalatasından doku alınır ve bağ olarak kullanılır. Hastanın kendisinden alınan bu bağlar sentetik bağ ile aynı işlevi görür.

İdrar Kaçırma Ameliyatı Komplikasyonları

Ameliyatın tecrübeli hekimler tarafından yapılması sonucunda komplikasyon görülme ihtimali düşüktür. Ameliyattan sonra hastalar idrarlarını kontrol etmeye başlamalarına rağmen sık sık idrara çıkma ihtiyacı duyabilirler. Çok önemli bir komplikasyon değildir. Çünkü kullanılacak basit ilaçlar ile tedavi oldukça kolaydır.

Görülen ciddi komplikasyonlar teknik hatalara bağlı olarak oluşurlar. Uygulamada yanlışlık yapılmış bu vakalarda yapay bağ yerine tam olarak yetleştirilememiştir. Veya olması gerekenden sıkı yerleştirilmiştir. Bazı durumlarda idrar kanalı hasar görür. Mesanede delinme görülebilir. Sling dediğimiz sentetik bağın çok sıkı yerleştirilmesi ile mesane tamamıyla boşalamaz ve zor idrar yapma ya da hiç idrar yapamama gibi ciddi şikayetler görülebilir. Bu vakalarda hastalara bir süre sonda uygulanır. 2-4 hafta uygulanan sondadan sonra aynı yakınmalar devam ediyorsa duruma göre sentetik bağ kesilip serbestleştirilir. Veya sentetik bağ tamamen çıkartılır.

Yapay askıların idrar kanalının veya mesane içine kayması ileri dönemde görülen komplikasyonlardan biridir. Bu kayma ciddi problemlere yol açabilir. Bazı durumlarda ise yapay bağın vajinaya doğru kaydığı görülür. Bu durum akıntı ve iltihaba yol açar. Cinsel birleşmeyi ağrılı hale getirir. Hastalar da görülen komplikasyonların onarılması ve operasyonla yeniden idrar tutmanın sağlanması çok fazla deneyim ve bilgi birikimi gerektirir.